In Tiền

Trước đây, khi được hỏi về chuyện liệu Việt Nam có thiếu tiền đồng và có thể ổn định tỷ giá USD/VND hay không, Tiến sỹ Phó Thống đốc Phùng Khắc Kế nói “Tôi có thể khẳng định là chúng ta không sợ thiếu tiền đồng vì chúng ta in được!”. Câu nói trên trở thành đề tài đàm tiếu trong những người làm việc liên quan đến tài chính.

In tiền là việc bán trái phiếu chính phủ cho ngân hàng trung ương. Nó khác với việc ngân hàng trung ương thuê một công ty in tiền (như tiền polymer ở Việt Nam).

Trái phiếu chính phủ từ nhiều thập kỉ trở lại đây luôn giữ được tính thanh khoản ngay cả trong suy thoái. Các loại nợ quốc gia (soverign debt) này luôn được coi là siêu an toàn, an toàn đến mức được gọi là lãi suất không rủi ro.

Tuy nhiên các loại nợ chính phủ này ngày càng tăng không chỉ ở Mỹ (hiện trên $12 trillion) hay Anh (tháng 10 £829.7 billion) mà rất nhiều nước gồm cả các nước phương Tây khác do gánh nặng thâm hụt ngân sách. Khi các chính phủ cần tiền, họ lại phát hành trái phiếu, nguồn thu ngân sách không đủ thì lại phát hành thêm trái phiếu. Thậm chí có người so sánh việc các chính phủ phát hành trái phiếu cũng giống một kế hoạch Ponzi.


(Budget và debt của UK, nguồn ONS)

Một cuộc khủng hoảng về các loại nợ chính phủ có thể là quá lời, nhưng có thể hình dung một vài nước sẽ tăng yield của các trái phiếu, các giá các trái phiếu này cũng sẽ giảm, và một số có thể sẽ hạ giá đồng nội tệ. In tiền là việc ít khi các ngân hàng trung ương làm nhưng không loại trừ khả năng này khi tính thanh khoản của các trái phiếu chính phủ quá thấp mà nền kinh tế vẫn chìm trong suy thoái.