Đầu Tư Trong Khủng Hoảng

Đối với John Paulson, cuộc khủng hoảng tín dụng là một con vịt Bắc Kinh, còn đối với bạn thì sao?
Tôi không đề cao chuyện ý nghĩa của chữ tường hình Trung Quốc "khủng hoảng". Song, thực tế, khủng hoảng chỉ tồi tệ với người dân lao động, và những quản lý kém. Rất dễ gặp những than vãn về những tác động của cuộc khủng hoảng đến đời sống xã hội, và những người lo sợ thì khắp nơi. Nhưng, chính khủng hoảng mới là thời điểm đầu tư tốt. Hãy xem một số nhà đầu tư đã kiếm lời, bạn sẽ hiểu rằng khủng hoảng đã tạo ra cơ hội đầu tư.

Warren Buffett

Trong lúc khủng hoảng đạt ở đỉnh điểm, Warren Buffett bỏ tiền tỷ vào Goldman Sachs. Năm 2009, cổ phiếu của các ngân hàng như Goldman hồi phục. Buffett không bán cổ phần này nhưng khoản lời trên giấy số liệu tháng 7 là $4.1 billion, (khoảng 44%).

Một vài quỹ sovereign wealth funds

Tháng 6/2009, một công ty của chính phủ Abu Dhabi (một trong 7 nước tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất), là International Petroleum Investment Company, bán phần lớn cổ phần trong ngân hàng Anh Barclays, kiếm khoản lợi nhuận là khoảng £2 billion (vốn bỏ ra cũng là £2 billion).

9/2009, GIC, công cụ của chính phủ Singapore cũng đạt lợi nhuận $1.6 billion sau khi bán nửa số cổ phiếu Citigroup.

10/2009, quỹ SWF của Qatar tuyến bố bán một phần cổ phiếu nắm giữ ở ngân hàng Barclays. Theo bài báo của New York Times, thì Qatar kiếm được khoảng lợi nhuận khoảng £634 million ($1.03 billion). Qatar đã đầu tư vào Barclays và trở thành cổ đông lớn nhất khi ngân hàng này ở giai đoạn đỉnh của khủng hoảng tài chính. Cổ phiếu Barclays tăng 5 lần sau khi ngân hàng từ chối khoản bơm tiền của chính phủ.

Không kém láng giềng Qatar, Kuwait trong thông báo vừa mới đây nhất cho biết quỹ SWF của nước này cũng ghi sổ khoản lợi nhuận $1.1 billion từ việc đầu tư vào cổ phiếu Citigroup tháng 1, 2008.

John Paulson

Tất cả những con số trên đều không ấn tượng, bởi cái tên John Paulson. Tôi nhớ hồi 2008, có đọc bài báo nói rằng George Soros đã mời John Paulson ăn trưa, vì khi đó John Paulson là người kiếm được khoản lợi nhuận từ việc đầu cớ giá xuống các khoản subprime mortgage securities (lúc đó cỡ khoảng $4 billion cho riêng bản thân). Tuy nhiên vẫn chưa dừng ở đó, những thông tin gần đây John Paulson, đã lập kỷ lục đạt lợi nhuận $20 billion từ 2007 đến đầu 2009.
Chỉ riêng năm 2007, Paulson kiếm $15 billion đánh cược vào bong bóng bất động sản ( George Soros kiếm £1 billion khi đánh cược vào sự xuống giá đồng bảng 1992). Năm 2008, Paulson short các công ty tài chính, và kiếm thêm $5 billion.

Năm 2009 này, Paulson làm gì?
Đầu tư vào cổ phiếu các ngân hàng như Citigroup Inc. và Bank of America Corp. Cũng nói ở trên, năm 2009 giá cổ phiếu các ngân hàng hồi phục và đem lại lợi nhuận. Ngoài ra, Paulson cũng đầu tư vào vàng, cũng như cổ phiếu liên quan tới vàng, con số đưa ra là khoảng $3 billion các khoản đầu tư liên quan đến vàng.

Nếu số liệu và hình minh họa trên là đúng thì đúng là Paulson thích vàng!

In Tiền

Trước đây, khi được hỏi về chuyện liệu Việt Nam có thiếu tiền đồng và có thể ổn định tỷ giá USD/VND hay không, Tiến sỹ Phó Thống đốc Phùng Khắc Kế nói “Tôi có thể khẳng định là chúng ta không sợ thiếu tiền đồng vì chúng ta in được!”. Câu nói trên trở thành đề tài đàm tiếu trong những người làm việc liên quan đến tài chính.

In tiền là việc bán trái phiếu chính phủ cho ngân hàng trung ương. Nó khác với việc ngân hàng trung ương thuê một công ty in tiền (như tiền polymer ở Việt Nam).

Trái phiếu chính phủ từ nhiều thập kỉ trở lại đây luôn giữ được tính thanh khoản ngay cả trong suy thoái. Các loại nợ quốc gia (soverign debt) này luôn được coi là siêu an toàn, an toàn đến mức được gọi là lãi suất không rủi ro.

Tuy nhiên các loại nợ chính phủ này ngày càng tăng không chỉ ở Mỹ (hiện trên $12 trillion) hay Anh (tháng 10 £829.7 billion) mà rất nhiều nước gồm cả các nước phương Tây khác do gánh nặng thâm hụt ngân sách. Khi các chính phủ cần tiền, họ lại phát hành trái phiếu, nguồn thu ngân sách không đủ thì lại phát hành thêm trái phiếu. Thậm chí có người so sánh việc các chính phủ phát hành trái phiếu cũng giống một kế hoạch Ponzi.


(Budget và debt của UK, nguồn ONS)

Một cuộc khủng hoảng về các loại nợ chính phủ có thể là quá lời, nhưng có thể hình dung một vài nước sẽ tăng yield của các trái phiếu, các giá các trái phiếu này cũng sẽ giảm, và một số có thể sẽ hạ giá đồng nội tệ. In tiền là việc ít khi các ngân hàng trung ương làm nhưng không loại trừ khả năng này khi tính thanh khoản của các trái phiếu chính phủ quá thấp mà nền kinh tế vẫn chìm trong suy thoái.

Impact Lag

Impact lag là thời gian trì trệ kéo dài từ khi bắt đầu tiến hành thực hiện các chính sách của chính phủ để giải quyết một vấn đề kinh tế đến lúc chính sách thực sự phát huy tác dụng.

Trong bối cảnh kinh tế suy giảm để bình ổn nền kinh tế, các nhà làm chính sách policymakers nên tiền hành các gói kích thích kinh tế từ lâu trước khi tỉ lệ thất nghiệp bắt đầu tăng bởi vì impact lag này.

Ở Mỹ, tôi thấy, đã chi rất nhiều tiền, cũng trước khi những công ty tập đoàn đầu tiên cắt giảm nhân lực 10%. Tuy nhiên, có vẻ cách chi tiêu là không hiệu quả vì chưa kích thích được kinh tế. Hiện tỉ lệ thất nghiệp lên đến 10%.

Ở Việt Nam, các số liệu về lao động, thất nghiệp chỉ mới bắt đầu hệ thống thu thập, và thông tin không sẵn có. Trong một bản tin trên VTV1, thì thông báo quý 3 tì lệ thất nghiệp giảm 68% so với quý 2. Tuy nhiên, ở Việt Nam vẫn kích cầu!