Một thời cắp sách tới trường (P.4)

Vẫn thấy nhiều người Google để tìm những bài văn thơ hồi cấp 1 bởi vậy nên tiếp tục sưu tầm P.4 này.
Xem thêm các phần trước:

Một thời cắp sách tới trường
Một thời cắp sách tới trường (tt)
Một thời cắp sách tới trường (P.3)

Mẹ Đã Về

- A! Mẹ đã về!
Phượng, Hà cùng reo lên rồi chạy nhanh ra cổng đón mẹ - Mẹ đã gánh lúa về. Áo mẹ ướt đẫm mồ hôi. Mặt mẹ đỏ bừng ...
Hà chạy ù vào nhà lấy quạt, rối rít hỏi :
- Mẹ có mệt lắm không? Sao mẹ gánh nặng thế? Mẹ ngồi xuống đây, chúng con quạt cho mẹ.
**********
Làm việc thật là vui
Theo Tô Hoài

Quanh ta, mọi người đều làm việc.
Cái đồng hồ tích tắc báo phút, báo giờ.
Con gà trống gáy vang ò ... ó ... o, báo cho mọi người biết trời sắp sáng, mau mau thức dậy.
Con tu hú kêu tu hú, tu hú. Thế là sắp đến mùa vải chín.
Chim bắt sâu, bảo vệ mùa màng.
Cành đào nở hoa cho sắc xuân thêm rực rỡ, ngày xuân thêm tưng bừng.
Như mọi vật, mọi người, bé cũng làm việc. Bé làm bài, bé đi học, bé quét nhà, nhặt rau, chơi với em đỡ mẹ. Bé luôn luôn bận rộn, mà lúc nào cũng vui.

**********
Lòng yêu nước ban đầu là lòng yêu những vật tầm thường nhất: yêu cái cây trồng trước nhà, yêu cái phố nhỏ đổ ra bờ sông, yêu vị thơm chua mát của trái lê mùa thu hay mùi cỏ thảo nguyên có hơi rượu mạnh. Dòng suối đổ vào sông, sông đổ vào đại trường giang Vôn-ga, con sông Vôn-ga đi ra bể. Lòng yêu nhà, yêu làng xóm, yêu miền quê trở nên lòng yêu Tổ quốc

Ê Ren Bua
*****
Mùa đông trên rẻo cao

Buổi sáng, sương muối phủ trắng, cành cây bãi cỏ. Gió bấc hun hút thổi. Núi dồi, thung lũng, bản làng chìm trong biẻn mây mù. Mây bò trên mặt đất, tràn vào trong nhà, quấn lấy người đi đường. Gần trưa, mây mù tan, bầu trời sáng ra và cao hơn. Phong cảnh hiện ra rõ rệt. Trước bản, rặng đào đã trút hết lá. Trên những cành khẳng khiu đã lấm tấm lộc non và lơ thơ những cánh hoa đỏ thắm đầu mùa. Những cây thông già như ất chấp cả thời tiết khắc nghiệt . Trời càng rét, thông càng xanh. Lá thông vi vui gảy lên một điệu đàn bất tuyệt. Xen vào giữa những đám đá tai mèo, những nương đỗ nương mạch xanh um trông như những ô bàn cờ . Các bà, các chị lưng đeo gùi tấp nập đi làm nương. Những con bò béo mập bước đi thong thả . Chốc chốc một điệu hát Hmông lại vút lên trong trẻo.

**********
TRONG VƯỜN

Những đợt nắng ấm áp đã làm cho khu vườn thay đổi. Vô vàn những tia nắng tích tụ sau nhiều ngày đã ươm mật lên các thứ quả. Bây giờ, quả đã chín mọng. Khi lũ Na mở mắt hé nhìn thì khu vườn đã bừng hương thơm. Chị Đu Đủ đang thì thầm trò chuyện với đàn con tròn. Hồng Xiêm lấp ló trong kẽ lá tinh nghịch chơi trò trốn tìm cùng gió. Chuối Tiêu úp mặt vào nhau cười khúc khích. Bác Mít già với đàn con mập ú, xù xì thiu thiu ngủ thả hương thơm lừng. Chỉ có anh em nhà Dưa Hấu là vô tâm nằm phơi cái lưng đen nhoáng mà ngủ khì. Cả khu vườn dây lên một mùi hương thơm nức. Mùi hương toả trong không gian nồng nặc, ngọt lừ lự khiến cho bất kì ai đi qua khu vườn cũng giật mình dừng lại.
**********
ĐI TÀU TRÊN SÔNG VÔN-GA

Tôi còn nhớ rất rõ những ngày thu vô cùng đẹp đẽ ấy. Suốt từ sáng đến tối, tôi với bà tôi đứng trên boong tàu, dưới bầu trời trong sáng, giữa đôi bờ sông Von - ga được mùa thu thêu lên một màu vàng óng như hai dải lụa. Con tàu màu gạch tươi đi ngược dòng sông, bánh lái uể oải khuấy động mặt nước xanh sẫm. Nó kéo theo ở đầu sợi dây cáp dài một chiếc xà lan xám trông giống như con bọ đất. Mặt trời lững lờ di chuyển trên sông, cảnh vật đổi mới từng giờ, từng phút. Những ngọn đồi xanh giống như những nếp gấp lộng lẫy trên bộ y phục sang trọng của mặt đất; hai bên bờ sông, các thành phố và làng mạc nom xa như những chiếc bánh. Thỉnh thoảng có chiếc lá thu vàng bập bềnh trên mặt nước.
- Cháu nhìn xem, đẹp chưa kìa! - Chốc chốc bà tôi lại nhắc lại và đi từ thành tàu bên này sang thành tàu bên kia, nét mặt rạng rỡ, đôi mắt rưng rưng vì vui sướng...

M. GOR - KI
(Trích "Những ngày thơ ấu")
**********
CẢNH ĐÔNG CON
THẠCH LAM
(Trích "Nhà mẹ Lê")

Mẹ con bác Lê ở một căn nhà cuối phố, một căn nhà cũng lụp xụp như những căn nhà khác, có mỗi một chiếc giường nan đã gãy nát. Mùa rét thì rải ổ rơm đầy nhà, mẹ con cùng nằm ngủ trên đó. Từ buổi sớm tinh sương, mùa nực cũng như mùa rét, bác ta phải trở dậy đi làm mướn cho những người có ruộng trong làng. Những ngày có người mướn, tuy bác phải làm vất vả, nhưng chắc chắn buổi tối được mấy bát gạo và mấy đồng xu về nuôi lũ con đói đợi ở nhà. Đó là những ngày sung sướng. Nhưng đến mùa rét, khi các ruộng kia đã gặt rồi, cánh đồng chỉ còn trơ cuống rạ, bác Lê lo sợ vì không ai mướn làm việc gì nữa. Thế là cả nhà chịu đói. Mấy đưá nhỏ nhất khóc lả đi mà không có cái ăn. Dưới manh áo rách nát, thịt chúng nó thâm tím lại vì rét. Bác Lê ôm lấy con trong ổ rơm để mong lấy cái hơi ấm của mình ấp ủ cho nó.
Hai thằng con lớn thì từ sáng đã ra cánh đồng kiếm con cua con ốc, hay đi mót những bông luá còn sót lại trong khe ruộng. Thật là sung sướng, nếu chúng mang về được một lượm, trong những ngày may mắn. Vội vàng, bác Lê đẩy con ra, lấy bó luá để dưới chân vò nát, vét hột thóc, giã lấy gạo. Rồi một bữa cơm lúc buổi tối giá rét, mẹ con ngồi xúm quanh nồi, trong khi bên ngoài gió lạnh rít qua mái tranh.
**********

"...Cái na đã tỉnh giấc rồi
Đàn chuối đứng vỗ tay cười vui sao!
Chị tre chải tóc bên ao
Nàng mây áo trắng ghé vào soi gương ..."

**********
CHIM SƠN CA VÀ BÔNG CÚC TRẮNG
Theo AN - ĐÉC - XEN

Bên bờ rào, giữa đám cỏ dại, có bông cúc trắng. Một chú sơn ca sà xuống, hót rằng :
- Cúc ơi! Cúc xinh xắn làm sao!
Cúc sung sướng khôn tả. Chim véo von mãi rồi mới bay về bầu trời xanh thẳm.
Nhưng sáng hôm sau, khi vừa xoè cánh đón bình minh, bông cúc đã nghe thấy tiếng sơn ca buồn thảm. Thì ra, sơn ca đã bị nhốt trong lồng.
Bông cúc muốn cứu chim những chẳng làm gì được.
Bỗng có hai cậu bé đi vào vườn, cắt cả đám cỏ lẫn bông cúc đem về bỏ vào lồng sơn ca. Con chim bị cầm tù, họng khô bỏng vì khát, rúc mỏ vặt đám cỏ ẩm ướt. Cúc toả hương thơm ngào ngạt an ủi chim. Sơn ca dù khát, phải vặt hết nắm cỏ, vẫn không đụng đến bông hoa.
Tối rồi, chẳng ai cho con chim khốn khổ một giọt nước. Đêm ấy, sơn ca lìa đời. Bông cúc héo lả vì thương xót.
Sáng hôm sau, thấy sơn ca đã chết, hai cậu bé đặt con chim vào một chiếc hộp rất đẹp và chôn cất thật long trọng. Tội nghiệp con chim! Khi nó còn sống và ca hát, các cậu đã để mặc nó chết vì đói khát. Còn bông hoa, giá các cậu đừng ngắt nó thì hôm nay chắc nó vẫn đang tắm nắng mặt trời.

**********
Có Chí Thì Nên

Đầu năm học, Bắc được bố đưa đến trường. Bố cậu nói với thầy giáo: "Xin thầy kiên nhẫn, thật kiên nhẫn, vì con tôi tối dạ lắm!"

Bắc không buồn và quyết trả lời bằng việc làm. Cậu học thật chăm, khó khăn không nản. Cậu học bài thật thuộc và làm bài đầy đủ. Cậu giải được các bài tính đố, viết đúng chính tả và hiểu cặn kẽ các bài học. Nhờ siêng năng, cần cù, cậu vượt lên đầu lớp.
Cuối năm học, khi trao phần thường cho cậu, thầy giáo phải thốt lên: "Hoan hô em Bắc! Em đã nêu một gương sáng về tính cần cù và kiên nhẫn. Thật là có chí thì nên!"

Theo A-mi-xi

**********
Bài Học Quý

Trong khu rừng kia, chú Sẻ và chú Chích chơi với nhau rất thân. Một hôm, Sẻ được bà ngoại gửi cho một chiếc hộp đựng nay hạt kê. Thế là hằng ngày, Sẻ ở trong tổ ăn hạt kê một mình. Khi ăn hết, chú ta bèn quẳng hộp đi. Những hạt kê còn sót bay ra khỏi hộp. Một cơn gió đưa chúng đến đám cỏ non xanh dưới một gốc cây xa lạ …
Chú Chích đi kiếm mồi, tìm được những hạt kê ngon lành ất, bèn chạy đi tìm người bạn thân thiết của mình. Sẻ rất xấu hổ khi thấy Chích chia cho mình một nửa số hạt kê đó. Thật là một bài học quý đối với Sẻ.

**********
Biển đẹp
Theo Vũ Tú Nam

Buổi sớm nắng sáng. Những cánh buồm nâu trên biển được nắng chiếu vào hồng rực lên như đàn bướm múa lượn giữa trời xanh.
Mặt trời xế trưa bị mây che lỗ nhỏ. Những tia nắng dát vàng một vùng biển tròn, làm nổi bật những cánh buồm duyên dáng như ánh sáng chiếc đèn sân khấu khổng lồ đang chiếu cho các nàng tiên biển múa vui.
Lại đến một buổi chiều gió mùa đông bắc vừa dừng. Biển lặng đỏ đục, đầy như mâm bánh đúc, loáng thoáng những con thuyền như những hạt lạc ai đem rắc lên trên.
Biển nhiều khi rất đẹp, ai cũng thấy như thế. Nhưng có một điều ít ai chú ý là: vẻ đẹp của biển, vẻ đẹp kì diệu muôn màu sắc ấy phần lớn là do mây trời và ánh sáng tạo nên.

**********
MÙA THẢO QUẢ
Theo Ma Văn Kháng

Thảo quả trên rừng Đản Khao đã vào mùa .
Gió tây lướt thướt bay qua rừng , quyến hương thảo quả đi ,rải theo triền núi , đưa hương thảo quả ngọt lựng , thơm nồng vào những thôn xóm Chin San . Gió thơm . Cây cỏ thơm . Đất trời thơm . Người đi từ rừng thảo quả về , hương thơm đậm ủ ấp trong từng nếp áo, nếp khăn .
Thảo quả trên rừng Đản Khao đã chín nục. Chẳng có thứ quả nào hương thơm lại ngây ngất kì lạ đến như thế. Mới đầu xuân năm kia, những hạt thảo quả gieo trên đất rừng, qua một năm, đã lớn cao tới bụng người . Một năm sau nữa, từ một thân lẻ, thảo quả đâm thêm hai nhánh mới. Sự sinh sôi sao mà mạnh mẽ vậy. Thoáng cái, dưới bóng râm của rừng già, thảo quả lan toả nơi tầng rừng thấp, vươn ngọn, xoè lá, lấn chiếm không gian.
Sự sống cứ tiếp tục trong âm thầm, hoa thảo quả nảy dưới gốc cây kín đáo và lặng lẽ. Ngày qua, trong sương thu ẩm ướt và mưa rây bụi mùa đông, những chùm hoa khép miệng bắt đầu kết trái. Thảo quả chín dần. Dưới đáy rừng, tựa như đột ngột, bỗng rực lên những chùm thảo quả đỏ chon chót, như chứa lửa, chứa nắng. Rừng ngập hương thơm. Rừng sáng như có lửa hắt lên từ dưới đáy rừng .
Rừng say ngây và ấm nóng. Thảo quả như những đốm lửa hồng, ngày qua ngày lại thắp thêm nhiều ngọn mới, nhấp nháy vui mắt.

**********
Hoa giấy
(Theo Trần Hoài Dương)

Trước nhà, mấy cây bông giấy nở hoa tưng bừng. Trời càng nắng gắt, hoa giấy càng bồng lên rực rỡ: Màu đỏ thắm, màu tím nhạt, màu da cam, màu trắng muốt tinh khiết… Cả vùng trời cây lá chen hoa bao trùm lấy ngôi nhà lẫn mảnh sân nhỏ phía trước. Tất cả như nhẹ bỗng, tưởng chừng như chỉ cần một trận gió ào qua, cây bông giấy chĩu chịt hoa sẽ bốc bay lên, mang theo cả ngôi nhà lang thang giữa bầu trời.
Hoa giấy đẹp một cách giản dị. Mỗi cánh hoa giống hệt một chiếc lá, chỉ có điểu mỏng mảnh hơn và có màu sắc rực rỡ hơn. Lớp lớp hoa giấy rải kín mặt sân, nhưng chỉ cần một làn gió thoảng, chúng tan nát bay đi mất.
Hoa giấy có một đặc điểm khác nhiều loài hoa khác: Hoa giấy rời cành khi vẫn còn đẹp nguyên vẹn, hoa rụng mà vẫn còn tươi nguyên; đặt trên lòng bàn tay, những cánh hoa mỏng tang rung rinh, phập phồng run rẩy như đang thở không có một mảy may biểu hiện của sự tàn úa. Dường như chúng không muốn mọi người phải buồn rầu vì chứng kiến cảnh héo tàn. Chúng muốn mọi người lưu giữ những ấn tượng đẹp đẽ mà chúng đã đem lại trong suốt cả một mùa hè: những vồng hoa giấy đủ màu sắc giống hệt những áng mây ngũ sắc chỉ đôi lần xuất hiện trong những giấc mơ thuở nhỏ.

**********
Chim rừng tây nguyên

Những cơn gió nhẹ làm mặt nước hồ I-rơ-pao chao mình rung động. Bầu trời trong xanh soi bóng xuống đáy hồ, mặt nước hồ càng xanh thêm và như rộng ra mênh mông. Nơi đây cất lên những tiếng chim ríu rít. Chúng từ các nơi trên miền Trường Sơn bay về. Chim đại bàng chân vàng mỏ đỏ đang chao lượn, bóng che rợp mặt đất. Mỗi lần đại bàng vỗ cánh lại phát ra những tiếng vi vu vi vút từ trên nền trời xanh thẳm, giống như có hàng trăm chiếc đàn đang cùng hoà âm.

**********
Cò Và Vạc

Cò và Vạc là hai anh em, nhưng tính nết rất khác nhau.Cò thì ngoan ngõan, chăm chỉ học tập, sách vở sạch sẽ, luôn luôn được thầy yêu bạn mến. Còn Vạc thì lười biếng, suốt ngày chỉ nằm ngủ. * Cò bảo mãi, Vạc chẳng nghe.
Nhờ chăm chỉ siêng năng nên Cò học giỏi nhất lớp. Còn Vạc thì chịu ngu dốt. Sợ chúng bạn chế nhạo, ban đêm Vạc mới bay đi kiếm ăn .
Ngày nay, chúng ta lật cánh Cò lên, vẫn thấy một nhúm lông màu vàng nhạt, người ta bảo đó là quyển sách của Cò. Cò rất chăm học nên lúc nào cũng mang sách theo. Sau mỗi buổi mò cua bắt ốc, Cò lại đậu trên ngọn tre giở sách ra học.***
Truyện cổ Việt Nam

**********
Một người ham đọc sách

Đan - tê là một nhà thơ lớn của nước Ý. Ông còn nổi tiếng là người ham đọc sách. Ông thường tìm đọc các loại sách vừa xuất bản. Không đủ tiền mua sách, ông đã làm quen với một người bán sách và thường mượn những cuốn mới đem về nhà xem.
Một hôm, người chủ quán sách không muốn cho Đan - tê muợn một cuốn sách mới. Ông liền đứng ngay tại quầy hàng đọc, bất chấp mọi tiếng ồn ào xung quanh.
Khi ông bỏ cuốn sách vừa đọc xong xuống để trả người chủ quán thì cũng là lúc trời đã tối mịt.
Người chủ quán liền hỏi :
- Kẻ ra người vào ồn ào như vậy mà ông cũng đọc được hết cuốn sách à ?
Đan - tê ngơ ngác đáp :
- Có người ra vào ồn ào ư ? Tôi chỉ thấy người trong sách đi lại nói chuyện với nhau thôi !

(Theo "Cuộc sống và sự nghiệp")
**********
Đà Lạt là một trong những nơi nghỉ mát nổi tiếng vào bậc nhất của nước ta. Đà Lạt phảng phất tiết của mùa thu với sắc trời xanh biếc và không gian khoáng đảng, quanh năm không biết đến mặt trời chói chang mùa hè. Đà Lạt giống như một vườn lớn với thông xanh và hoa trái xứ lạnh. Giữa thành phố có hồ Xuân Hương, mặt nước phẳng như gương phản chiếu sắc trời êm dịu. Hồ Than Thở nước trong xanh êm ả, có hàng thông bao quanh reo nhạc sớm chiều. Ra xa, phía nam thành phố thì gặp suối Cam Ly. Thác nước tung bọt trắng xóa. Bên bờ suối, những cây thân nghiêng mình lòa xòa lá biếc soi gương nước.

**********
Vượt Sông

Ngay đêm hôm ấy, chị Bưởi phải vượt sông Kinh Thầy chuyển công văn từ xã lên huyện. Hai bên bờ quãng sông này, giặc canh phòng rất cẩn mật.

Trên sườn đê, chị Bưởi trườn như con thằn lằn xuống tới bờ sông. Trời càng về khuya càng rét. Chị Bưởi quấn chặt quần áo, công văn lên đầu rồi khẽ nhoài người ra sông. Có tiếng máy ca-nô rì rì đi tới. Chị nhẩm tính sẽ vượt sông trong mười phút và khi ca-nô tới thì chị đã thoát sang bờ bên kia rồi.

Đến giữa sông, đột nhiên cả mặt sông sáng chói, một chiê ca-nô lù lù lướt tới. Chị Bưởi bàng hoàng trong giây lát nhưng rồi lại trấn tĩnh được ngay. Một mảng bèo trôi đến, chị vơ lấy phủ lên mặt. Đèn pha rọi sáng hai bên bờ sông sục sạo. Chị Bưởi nổi lập lờ ngay cạnh ca-nô mà bọn giặc vẫn không biết gì hết. Một lát sau, ca-nô nổ máy chạy. chị Bưởi đã bàng hoàng đứng ở bờ bên kia rồi.

Theo Nguyễn Khải
**********
Cây đa quê hương

Cây đa nghìn năm đã gắn liền với thời thơ ấu của chúng tôi. Đó là cả một toà cổ kính hơn là một thân cây. Chín, mười đứa bé chúng tôi bắt tay nhau ôm không xuể. Cành cây lớnhơn cột đình. Ngọn chót vót giữa trời xanh. Rễ cây nổi lên mặt đất thành những hình thù quái lạ, như những con rắn hổ mang giận dữ. Trong vòm lá, gió chiều gẩy lên những điệu nhạc li kì tưởng chừng như ai đang cười đang nói.
Chiều chiều, chúng tôi ra ngồi gốc đa hóng mát. Lúa vàng gợn sóng. Xa xa, giữa cánh đồng, đàn trâu ra về, lững thững từng bước nặng nề. Bóng sừng trâu dưới ánh chiều kéo dài, lan giữa ruộng đồng yên lặng.

Theo Nguyễn Khắc Viện
**********
Bài tập làm văn

Có lần, cô giáo ra cho chúng tôi một đề văn ở lớp : "Em đã làm gì để giúp đỡ mẹ?"
Tôi loay hoay mất một lúc, rồi cầm bút và bắt đầu viết : "Em đã nhiều lần giúp đỡ mẹ. Em quét nhà và rửa bát diã. Đôi khi, em giặt khăn mùi soa".
Đến đây, tôi bỗng thấy bí. Quả thật, ở nhà, mẹ thường làm mọi việc. Thỉnh thoảng, mẹ bận, định bảo tôi giúp việc này việc kia, nhưng thấy tôi đang học, mẹ lại thôi.
Tôi nhìn sang Liu-xi-a, thấy bạn ấy đang viết lia lịa. Thế là tôi bỗng nhớ có lần tôi giặt bít tất của mình, bèn viết thêm : "Em còn giặt bít tất".
Nhưng chẳng lẽ lại nộp một bài văn ngắn ngủn như thế này? Tôi nhìn xung quanh, mọi người vẫn viết. Lạ thật, các bạn viết gì mà nhiều thế? Tôi cố nghĩ, rồi viết tiếp : "Em giặt cả áo lót, áo sơ mi và quần". Cuối cùng, tôi kết thúc bài văn của mình : "Em muốn giúp mẹ nhiều việc hơn, để mẹ đỡ vất vả".
Mấy hôm sau, sáng chủ nhật, mẹ bảo tôi :
- Cô-li-a này! Hôm nay chủ nhật con giặt áo sơ mi và quần lót đi nhé!
Tôi tròn xoe mắt. Nhưng rồi tôi vui vẻ nhận lời, vì đó là việc làm mà tôi đã nói trong bài tập làm văn.

Theo Pi-vô-na-rô-va
**********
Sự tích cây vú sữa
Ngày xưa, có một cậu bé ham chơi. Một lần, bị mẹ mắng, cậu vùng vằng bỏ đi. Cậu la cà khắp nơi, chẳng nghĩ đến mẹ ở nhà mỏi mắt chờ mong.
Không biết cậu đã đi bao lâu. Một hôm, vừa đói vừa rét, lại bị trẻ lớn hơn đánh, cậu mới nhớ đến mẹ, liền tìm đường về nhà.
Ở nhà, cảnh vật vẫn như xưa, nhưng không thấy mẹ đâu. Cậu khản tiếng gọi mẹ, rồi ôm một cây xanh trong vườn mà khóc. Kỳ lạ thay, cây xanh bỗng run rẩy. Từ các cành lá, những đài hoa bé tí trổ ra, nở trắng như mây. Hoa tàn, quả xuất hiện, lớn nhanh, da căng mịn, xanh óng ánh, rồi chín. Một quả rơi vào lòng cậu. Môi cậu vừa chạm vào, một dòng sữa trắng trào ra, ngọt thơm như sữa mẹ.
Cậu nhìn lên tán lá, lá một mặt xanh bóng, mặt kia đỏ hoe như mắt mẹ khóc chờ con. Cậu bé òa khóc. Cây xòe cành ôm cậu, như tay mẹ âu yếm vỗ về.
Trái cây thơm ngon ở vườn nhà cậu, ai cũng thích. Họ đem về gieo trồng khắp nơi và gọi là cây vú sữa.
**********
Núi Rừng Trường Sơn Sau Cơn Mưa

Mưa ngớt hạt, rồi dần dần tạnh hẳn. Màn mây xám đục trên cao đã rách mướp, trôi dạt cả về một phương, để lộ dần một vài mảng trời thấp thoáng xanh. Một vài tia nắng hiếm hoi bắt đầu mừng rỡ roị xuống.Dưới mặt đất, nước mưa vẫn còn róc rách, lăn tăn , luồn lỏi chảy thành hàng vạn dòng mỏng manh, buốt lạnh. Từ trong các bụi rậm xa gần, những chú chồn, những co dũi với bộ lông ướt mềm, vừa mừng rỡ, vừa lo lắng, nối tiếp nhau nhảy ra rồi biến mất. Trên các vòm lá dày ướt đẫm, những con chim Klang mạnh mẽ, dữ tợn, bát đầu dang hững đôi cánh lớn giũ nước phành phạch, cất lên những tiếng kêu khô sắc. Xa xa, những chỏm núi màu tím biếc cắt chéo nền trời. Một dải mây mỏng mềm mại như một dải lụa trắng dài vô tận ôm ấp quấn ngang các dải núi như quyến luyến, bịn rịn.
Sau trận mưa dầm rả rích, núi rừng Trường Sơn như bừng tỉnh cảnh vật thêm sức sống mới.

**********
Buổi sáng ở Hòn Gai

Hòn Gai vào những buổi sáng sớm thật là nhộn nhịp. Khi tiếng còi tầm vừa cất lên, những chiếc xe bò tót cao to chở thợ lò lên tầng, vào lò, tiếng còi bíp bíp inh ỏi, những người thỡ điện, thợ cơ khí, thợ sàng rửa vội vã tới xưởng thay ca, các chị mậu dịch viên mở cửa các quầy hàng, các em nhỏ khăn quàng đỏ bay trên vai kéo tới lớp.
Dọc theo bờ vịnh Hạ Long, trên bến Đoan, bến Tàu hay cảng Mới, những đoàn thuyền đánh cá rẽ màn sương bạc nối đuôi nhau cập bến, những cánh buồm ướt át như cánh chim trong mưa. lưới mui bằng. giã đôi mui cong. khu Bốn buồm chữ nhật.
Vạn Ninh buồm cánh én. nào cũng tôm cá đầy khoang. Người ta khiêng từng sọt cá nặng tươi roi rói lên chợ.
Hòn Gai buổi sáng la liệt tôm cá. Những con khoẻ, vớt hàng giờ vẫn giẫy đành đạch, vảy xám hoa đen lốm đốm. Những con
mình dẹt như hình con chim lúc sải cánh bay, thịt ngon vào loại nhất nhì. Những con cá nhụ béo núc, trắng lốp, bóng mượt như được quét một lớp mỡ ngoài vậy. Những con tròn, thịt căng lên từng ngấn như cổ tay của trẻ lên ba, da xanh ánh, hàng chân choi choi như muốn bơi.

Theo Thi Sảnh
**********
MỘT NGÀY Ở ĐÊ BA
Đình Trung

Sáng sớm, sương phủ dày như nước biển. Đỉnh Đê Ba nổi lên như một hòn đảo. Sương tan dần. Các chóp núi lần lượt hiện lên. Sương lượn lờ dưới các chân núi như những dải lụa. Cả thung lũng như một bức tranh thủy mạc. Làng mới định cư bừng lên trong nắng sớm. Những sinh hoạt đầu tiên của một ngày bắt đầu. Thanh niên ra rừng gỡ bẫy gà, bẫy chim. Phụ nữ quây quần giặt giũ bên những giếng nước mới đào. Các em nhỏ đùa vui trước nhà sàn. Các cụ già trong làng chụm đầu bên những ché rượu cần. Các bà, các chị sửa soạn khung cửi dệt vải.
Buổi trưa, trời xanh ngắt, cao vòi vọi. Nắng to nhưng không gay gắt. Gió từ đồng bằng miền biển thổi lên mát mẻ, dễ chịu. Buổi trưa trong làng thường vắng. Đồng bào đi làm ruộng, làm rẫy tập thể đến chiều mới về.
Rừng chiều Đê Ba nổi lên sừng sững. Nắng nhạt dần làm sáng lên những cụm bông lau trong gió. Trên những bắp ngô, mớ râu non trắng như cước….Sương lam nhẹ bò trên các sườn núi. Mặt trời gác bóng, những tia nắng hắt lên các vòm cây….
Buổi tối ở làng thật là vui. Lớp thanh niên ca hát, nhảy múa. Tiếng chiêng, tiếng cồng, tiếng đàn tơ-rưng dìu dặt vang lên.
**********
Rừng phương Nam
Đoàn Giỏi

Rừng cây im lặng quá. Một tiếng lá rơi lúc này cũng có thể khhiến người ta giật mình. Lạ quá, chim chóc chẳng con nào kêu. Hay vừa có tiếng chim ở một nơi nào xa lắm, vì không chú ý mà tôi không nghe thấy chăng?
Gió bắt đầu rào rào theo với khối Mặt Trời tròn đang tuôn ánh sáng vàng rực xuống mặt đất. Một làn hơi đất nhè nhẹ toả lên, phủ mờ những cây cúc áo, rồi tan dần theo hơi ấm mặt trời. Phút yên tĩnh của rừng ban mai dần dần biến đi.
Chim hót líu lo. Nắng bốc hương hoa tràm thơm ngây ngất. Gió đưa mùi hương ngọt lan xa, phẳng phất khắp rừng.Mờy con kì nhông đang nằm phơi lưng trên gốc cây mục. Sắc da lưng của chúng luôn luôn biến đổi từ xanh hoá vàng, từ vàng hoá đỏ, từ đỏ hoá tím xanh… Con Luốc động đậy cánh mũi, rón rén bò tới. Nghe động tiếng chân của con chó săn nguy hiểm, những con vật thuộc loài bò sát có bốn chân kia liền quét chiếc duôi dài chạy tứ tán, con núp chỗ gốc cây thì biến thành màu xám vỏ cây, con đeo trên tán lá ngái thì biến ra màu xanh lá ngái.
**********
Tiếng Đàn Ba-la-lai-ca Trên Sông Đà
Quang Huy

Trên sông Đà
Một đêm trăng chơi vơi
Tôi lắng nghe tiếng Ba-la-lai-ka
Một cô gái Nga mái tóc màu hạt dẻ
Ngón tay đan trên những sợi dây đồng
Cả công trường say ngủ cạnh dòng sông
Những tháp khoan nhô lên trời ngẫm nghĩ
Nhửng xe ủi, xe ben sóng vai nhau nằm nghỉ
Chỉ còn tiếng đàn ngân nga
Và một vầng trăng lấp loáng sông Đà
Ngày mai
Chiếc đập lớn nối liền hai khối núi
Biển sẽ nằm bỡ ngỡ giữa cao nguyên
Sông Đà chia ánh sáng đi muôn ngả
Từ công trình thủy điện lớn đầu tiên

**********
Trung thu độc lập

Gửi các em nhỏ

Đêm nay, anh đứng gác ở trại. Trăng ngàn và gió núi bao la khiến lòng anh man mác nghĩ tới Trung thu và nghĩ tới các em.

Nghĩ tới các em, anh nghĩ tới cả một thời thơ ấu của anh, của tất cả chúng anh. Anh không khỏi đau đớn và căm giận nhớ lại chuỗi ngày xanh của một bày trẻ con nô lệ của một nước nô lệ.

Vì sự bóc lột của quân thù, không khí gia đình chúng ta đáng lẽ đầm ấm bao nhiêu, đã bị cuộc mưu sinh gay go vật lộn làm cho nặng nề và lạnh nhạt. Cha mẹ chúng ta tất nhiên lúc nào cũng chan chứa tình yêu thương chúng ta, vì đầu tắt mặt tối, lo kiếm sống cho cả nhà, nên không còn lúc nào nghĩ đến trìu mến, âu yếm các anh. Còn nói gì đến sự săn sóc về vật chất, có bao giờ các anh được đầy đủ? Các anh âm thầm lớn lên như loài cây cớm, thiếu mầu xanh, thiếu ánh nắng. Biết bao nhiêu tuổi thơ non bị hắt hủi, bị vùi dập, bị cướp công, cướp sức ngay từ tấm bé. Những người may mắn được gia đình hy sinh ghê gớm để cho ăn học thì cũng chỉ biết lo ăn học để làm thuê cho lũ giặc nước, kiếm miếng ăn thừa. Cuộc sống dã man đã giết chết ở các anh những ý cao, tình đẹp. Đời nô lệ dạy các anh sớm có những ý nghĩ thấp hèn, giả dối. Tài năng và nhân cách phát triển làm sao được. Phần đông các anh trưởng thành trong tăm tối, sống không Tổ quốc, không lý tưởng, không ngày mai. Ngày tháng trôi qua tầm thường, tẻ nhạt. Nếu không có cách mạng, kiếp người lại chỉ là kiếp của loài bò sát nép mình trong hang ẩm ướt.

Anh vẫn biết Trung thu năm nay, một phần đông các em hãy còn thiếu cơm, thiếu áo, nói gì đến không bánh, không đèn. Một phần đông các em hãy còn lủi thủi với trăng lên. Chính vì nụ cười của các em, của tất cả các em, mà các anh và nhân dân cả nước chiến đấu và còn chiến đấu mãi. Một Trung thu gần đây, phải có có đủ đồ chơi cho tất cả các em. Tất cả các em đều phải được ăn no, mặc ấm, học tập và vui đùa.

Trăng đêm nay, trăng sáng mùa thu năm Độc lập đầu tiên, không còn vẻ yếu ớt và lạnh lùng của những trăng xưa. Anh nghĩ tới các em, nghĩ tới hoàn cảnh đang đổi mới của các em, anh phấn khởi vui mừng.

Đêm trăng sáng, các em hãy nhìn trăng và nghĩ tới ngày mai. Các em ạ, các em có quyền mơ tưởng một cuộc sống rộng rãi và tươi đẹp vô cùng. Mươi, mười lăm năm nữa thôi, các em lớn lên sẽ thấy cũng ánh trăng này trên dòng thác đổ làm chạy máy phát điện mãnh liệt của nước nhà. Các em sẽ thấy cũng ánh trăng này ở giữa biển rộng, trên con tàu lớn cắm cờ đỏ sao vàng. Trăng của các em sẽ soi sáng những ống khói nhà máy chi chít và cao thăm thẳm, dãi trên những đồng lúa mênh mông, hay đuổi theo những đoàn tàu băng băng chạy trên đường sắt ngút ngàn. Biết đâu chẳng có những em sẽ cưỡi máy bay vui Trung thu giữa trời cao, càng ngắm rõ chị Hằng hơn?

Ôi, cuộc sống ngày mai, cuộc sống của các em, cuộc sống say mê nồng cháy. Đời sẽ là một bản đàn rực rỡ có muôn vạn âm thanh. Các em sẽ viết bài thơ bằng sắt thép và bằng lửa đỏ lòng trai: bài thơ của xây dựng ấy.

Trăng đêm nay sáng quá. Trăng đêm mai còn sáng hơn. Anh mừng cho các em và nghĩ tới các em, nghĩ tới ngày mai của các em, lòng anh bị kích thích, hăng hái, dạt dào. Anh nắm chắc lấy súng. Lúc này, anh dám chấp cả một đại đội quân thù.

**********
Cây tre Việt Nam

Nước Việt nam xanh muôn ngàn cây lá khác nhau,cây nào cũng đẹp,cây nào cũng quý!Thân thuộc nhất vẫn là tre nứa .Tre Đồng nai,nứa Việt bắc,tre ngút ngàn Điện biên phủ,lũy tre thân mật làng tôi
**********
TA YÊU QUÊ TA

Yêu từng bờ ruộng lối mòn
Đỏ tươi bông gạo biếc rờn ngàn dâu
Yêu con sông mặt sóng xao
Dòng sông tuổi nhỏ rì rào hát ca
Yêu hàng ớt đã ra hoa
Đám dưa trổ nụ đám cà trổ bông
Yêu sao tiếng mẹ ru nồng
Tiếng thoi lách cách bên nong dâu tằm

**********

Con ong làm mật yêu hoa
Con cá bơi yêu nước, con chim ca yêu trời
Con người muốn sống con ơi
Phải yêu đồng chí ,yêu người anh em
Một ngôi sao chẳng sáng đêm
Một bông lúa chín chẳng nên mùa vàng.
Một người đâu phải nhân gian
Sống chăng một đốm lửa tàn mà thôi.
Núi cao bởi có đất bồi
Núi chê đất thấp núi ngồi ở đâu?
Muôn dòng sông đổ biển sâu
Biển chê sông nhỏ biển đâu nước còn?

**********

Quê em ở vùng biển

Nơi vịnh Hạ Long xanh
Núi Bài Thơ như tranh
Nghiêng nghiêng nhìn sóng biếc
Suối than ngày chảy miết
Còi tàu vang khơi xa
Buồm căng thuyền nặng cá
Ấm no theo về nhà

**********
Bếp lửa
Bằng Việt

Một bếp lửa chờn vờn sương sớm
Một bếp lửa ấp iu nồng đượm
Cháu thương bà biết mấy nắng mưa
Lên bốn tuổi cháu đã quen mùi khói
Năm ấy là năm đói mòn đói mỏi
Bố đi đánh xe khô rạc ngựa gầy
Chỉ nhớ khói hung nhèm mắt cháu
Nghĩ lại đến giờ sống mũi còn cay
Tám năm ròng cháu cùng bà nhóm lửa
Tu hú kêu trên những cánh đồng xa
Khi tu hú kêu bà còn nhớ không bà
Bà hay kể chuyện những ngày ở Huế
Tiếng tu hú sao mà tha thiết thế
Mẹ cùng cha bận công tác không về
Cháu ở cùng bà, bà bảo cháu nghe
Bà dạy cháu làm, bà chăm cháu học
Nhóm bếp lửa nghĩ thương bà khó nhọc
Tu hú ơi chẳng đến ở cùng bà
Kêu chi hoài trên những cánh đồng xa?
Năm giặc đốt làng cháy tàn cháy rụi
Hàng xóm bốn bên trở về lầm lụi
Đỡ đần bà dựng lại túp lều tranh
Vẫn vững lòng, bà dặc cháu đinh ninh
Bố ở chiến khu bố còn việc bố
Mày có viết thư chớ kể này kể nọ
Cứ bảo nhà vẫn được bình yên
Rồi sớm rồi chiều lại bếp lửa bà nhen
Một bếp lửa lòng bà luôn ủ sẵn
Một bếp lửa chứa niềm tin dai dẳng
Lận đận đời bà biết mấy nắng mưa
Mấy chục năm rồi, đến tận bây giờ
Bà vẫngiữ thói quen dậy sớm
Nhóm bếp lửa ấp iu nồng đượm
Nhóm niềm yêu thương khoai sắn ngọt bùi
Nhóm nồi xôi gạo mới sẻ chung vui
Nhóm dậy cả những tâm tình tuổi nhỏ
Ôi kỳ lạ và thiêng liêng- Bếp lửa
Giờ cháu đã đi xa, có ngọn khói trăm tàu
Có lửa trăm nhà, niềm vui trăm ngả
Nhưng vẫn chẳng bao giờ quên nhắc nhở
Sớm mai này bà nhóm bếp lên chưa?

**********
Những cánh buồm
Hoàng Trung Thông

Hai cha con bước đi trên cát
Ánh mặt trời rực rỡ biển xanh
Bóng cha dài lênh khênh
Bóng con tròn chắc nịch,

Sau trận mưa đêm rả rích
Cát càng mịn, biển càng trong
Cha dắt con đi dưới ánh mai hồng
Nghe con bước, lòng vui phơi phới.

Con bỗng lắc tay cha khẽ hỏi:
"Cha ơi, sao xa kia chỉ thấy nước thấy trời,
Không thấy nhà, không thấy cây, không thấy người ở đó?"

Cha mỉm cười xoa đầu con nhỏ:
"Theo cánh buồm đi mãi đến nơi xa,
Sẽ có cây, có cửa, có nhà
Vẫn là đất nước của ta
Ở nơi đó cha chưa hề đi đến."

Cha lại dắt con đi trên cát mịn,
Ánh nắng chảy đầy vai
Cha trầm ngâm nhìn mãi cuối chân trời
Con lại trỏ cánh buồm xa hỏi khẽ:
"Cha mượn cho con cánh buồm trắng nhé,
Để con đi!"

Lời của con hay tiếng sóng thầm thì
Hay tiếng của lòng cha từ một thời xa thẳm
Lần đầu tiên trước biển khơi vô tận
Cha gặp lại mình trong tiếng ước mơ con.

**********
Hoa hồng Bun-ga-ri

Ôi loài hoa diệu kì
Hoa ở đâu chẳng biết
Theo người hay gió bay.
Từ thế kỉ 17
Hoa về mọc nơi đây,
Giữa bốn bề núi dựng
Một thung lũng hoa hồng.
Mỗi năm một lần nở
Trời đất bắt đầu xuân
Nhớ thời bọn vua chúa
Chúng cướp hết hoa hồng
Bàn tay gai chảy máu!
Người dan phải tay không
Nhớ thời bọn Hitle
Chúng không cho hoa mọc
Muốn diệt hương thiên nhiên
Chỉ còn hương hóa học.
Nhưng cả bọn bạo tàn
Cuối cùng rồi tiêu diệt.
Và thung lũng hoa hồng
Đẹp hơn bao giờ hết.
Hoa hồng Bun-ga-ri
Ôi loài hoa diệu kì......

**********
Đêm nay Bác không ngủ
Minh Huệ

Anh đội viên thức dậy
Thấy trời khuya lắm rồi
Mà sao Bác vẫn ngồi
Đêm nay Bác không ngủ.

Lặng yên nhìn bếp lửa
Vẻ mặt Bác trầm ngâm
Ngoài trời mưa lâm thâm
Mái lều tranh xơ xác.

Anh đội viên nhìn Bác
Càng nhìn lại càng thương
Người Cha mái tóc bạc
Đốt lửa cho anh nằm.

Rồi bác đi dém chăn
Từng người từng người một
Sợ cháu mình giật thột
Bác nhón chân nhẹ nhàng.

Anh đội viên mơ màng
Như nằm trong giấc mộng
Bóng Bác cao lồng lộng
Ấm hơn ngọn lửa hồng.

Thổn thức cả nỗi lòng
Thầm thì anh hỏi nhỏ:
- Bác ơi! Bác chưa ngủ?
- Bác có lạnh lắm không?

- Chú cứ việc ngủ ngon
Ngày mai đi đánh giặc!
Vâng lời anh nhắm mắt
Nhưng bụng vẫn bồn chồn.

Không biết nói gì hơn
Anh nằm lo Bác ốm
Lòng anh cứ bề bộn
Vì Bác vẫn thức hoài.

Chiến dịch hãy còn dài
Rừng lắm dốc lắm ụ
Đêm nay Bác không ngủ
Lấy sức đâu mà đi!

- Lần thứ ba thức dậy
Anh hốt hoảng giật mình
Bác vẫn ngồi đinh ninh
Chòm râu im phăng phắc.

Anh vội vàng nằng nặc:
- Mời Bác ngủ Bác ơi!
Trời sắp sáng mất rồi
Bác ơi, mời Bác ngủ

- Chú cứ việc ngủ ngon
Ngày mai đi đánh giặc
Bác thức thì mặc Bác
Bác ngủ không an lòng

Bác thương đoàn dân công
Đêm nay ngủ ngoài rừng
Rải lá cây làm chiếu
Manh áo phủ làm chăn...

Trời thì mưa lâm thâm
Làm sao cho khỏi ướt
Càng thương càng nóng ruột
Mong trời sáng mau mau.

Anh đội viên nhìn Bác
Bác nhìn ngọn lửa hồng
Lòng vui sướng mênh mông
Anh thức luôn cùng Bác.

Đêm nay Bác ngồi đó
Đêm nay Bác không ngủ
Vì một lẽ thường tình
Bác là Hồ Chí Minh.