A Trillion Dollars - Một Ngàn Tỷ Đô

Tiếng Việt vốn ít từ vựng nên chữ "a trillion" chỉ có thể dịch là ngàn tỷ (tỉ).
Để hiểu mức độ lớn của một nghìn tỉ đô la này ta xem hình minh họa bằng công cụ Google Sketchup, một chương trình tạo hình 3D của Google.



Mỗi pallette hay đơn giản gọi mỗi ô như vậy là 100 triệu USD. Có tất cả 10.000 ô như vậy, chia làm 2 lớp.

Ta so sánh một vài khía cạnh

GDP

Theo số liệu của IMF
- GDP của Mỹ năm 2008 là 14 441,425 tỉ USD, tức là hơn 14 ngàn tỉ USD. Tương đương với hơn 14 hình vẽ minh họa trên.
- GDP của Trung Quốc 4 327,448 tỉ USD (không tính Hongkong, Macau, Taiwan). Tương đương hơn 4 hình vẽ trên.
- GDP Việt Nam 2008 là 89,829 tỉ USD. Tương đương 898 ô trong hình vẽ, tức gần 9%

Mức vốn hóa thị trường chứng khoán

- Market cap của New York Stock Exchange là 10,8 ngàn tỷ USD, tương đương gần 11 cái hình minh họa.
- Market cap của Shanghai Stock Exchange là 1,425 ngàn tỷ USD, tương đương 1,5 hình vẽ.
- Market cap ở Việt Nam khoảng 39 tỷ USD, tương đương 390 ô trong hình vẽ, tức 3.9%

Gói kích cầu

- Mỹ 787 tỷ USD, gần bằng 80% hình vẽ.
- Trung Quốc 586 tỷ USD gần bằng 60% hình vẽ.
- Việt Nam, lấy tạm con số 8 tỷ USD, tương đương 0.8%.

Nợ quốc gia

- Chính phủ Mỹ nợ hiện khoảng 12 ngàn tỷ USD, tương đương 12 hình vẽ.
- Việt Nam, lấy tạm con số 21,8 tỷ USD, tương đương 2.18% hình vẽ.

TARP Auctions

Trích một đoạn trên Harvard Business Review có nhắc tới việc đấu giá các khoản hỗ trợ của chính phủ Mỹ Troubled Asset Relief Program (TARP):

Khi chính phủ Mỹ lập ra chương trình TARP vào tháng 10, 2008, ý kiến ban đầu là tạo ra nhựng bán đấu giá ngược (reverse auctions), tức là vai trò của người bán và người mua bị đảo lộn, để mua những tài sản độc hại của mà các ngân hàng đang gánh.
Bộ Ngân Khố sẽ chỉ định một loại chứng khoán và sau đó các ngân hàng sẽ cạnh tranh nhau để bán những tài sản mà phù hợp với tiêu chí cho chính phủ. Giá sẽ được trả xuống và giá thấp nhất sẽ thắng, do vậy tạo ra một tác động lớn nhất tới đô la của những người đóng thuế ở Mỹ.

Vấn đề là ở chỗ có ít nhất 100,000 loại chứng khoán đảm bảo bằng thế chấp (morgage-backed securities) với những điều khoản đặc biệt, đáo hạn, lãi suất, vị trí địa lý, lịch sử thanh toán, và điểm số FICO score(một điểm số về tín dụng) khác nhau.
Ngay cả nếu chính phủ chỉ định tài sản cho mỗi cuộc đấu giá dựa trên những điểm đặc trưng quan trọng nhất, thì cũng thật căng thẳng giữa việc tạo ra những tiêu chí đủ và chính xác và việc xuất hiện đủ số người trả giá cần thiết. Một phần vì lý do này, Bộ Ngân Khố đã từ bỏ kế hoạch chỉ hơn một tháng sau khi lập chương trình TARP.

9 tháng trôi qua. Một vài tổ chức nhận TARP đã trả lại tiền quỹ TARP funds của mình, kích hoạt quyền mua lại những chứng quyền warrants mà họ đã phát hành cho chính phủ để nhận tiền cứu trợ với giá thị trường hợp lý. Và giá thị trường hợp lý được định ra như thế nào khi mà không có thị trường hoạt động tích cực cho những chứng quyền này? Goldman Sachs, Morgan Stanley, và những hàng khác đã thỏa thuận riêng với Bộ Ngân Khố, làm rấy lên quan ngại của công chúng về những giao dịch buôn bán hậu trường (backroom deals) mà những người trả thuế là những người mất tiền. Jamie Dimon, CEO của JPMorgan Chase, quyết định ngăn chặn những chỉ trích này bằng cách yêu cầu Bộ Ngân Khố đấu giá TARP warrants mà công ty nắm giữ. Không giống như các tài sản độc hại, chứng quyền của JPMorgan Chase đồng nhất và vì thế phù hợp để đấu giá. Một cuộc đấu giá minh bạch cũng sẽ loại bỏ đi những lo ngại về giao dịch hậu trường.
Và vì thế vào tháng 10, 2008, chính phủ Mỹ đề nghị đấu giá khi mà việc đấu giá là không phù hợp; và năm 2009, chính phủ Mỹ chọn thỏa thuận riêng khi mà việc đấu giá là hoàn toàn phù hợp.

Wall Street Bonuses

Hôm nay đọc một bài trên NYT nói về chuyện lương thưởng của những người làm việc trên Wall Street. David A. Paterson, thống đốc bang New York, có cách nghĩ chắc chẳng giống những nhà hoạt động chính trị khác khi ông đề cao những chuyên gia về tài chính, và thúc giục họ bảo vệ khoản thưởng cuối năm.
Ông cho rằng lương của những professionals này là thấp, và chuyện các khoản tiền thưởng hậu hĩnh của các ngân hàng lớn.


(Image by: linder6580)

Ông đề nghị những người ở New York nên bảo vệ Wall Street như thể California bảo vệ ngành công nghiệp trồng nho hay Iowa bảo vệ việc sản xuất bắp, và cho rằng nên bảo vệ Wall Street vì nó là động cơ (engine) của nền kinh tế ở New York.
Tôi vẫn nghĩ rằng chuyện lương thưởng không nên cắt bỏ, nếu có chỉ giảm danh nghĩa vì rất khó có thể giải quyết vấn đề agency probem bằng các biện pháp phi tài chính. Giữa blue-collar workers và white-collars đã có sự chênh lệch khác nhau trong việc giải quyết vần đề này, thì ở cấp lãnh đạo thì lại càng chênh lệch hơn. Nói theo kiểu Zig Ziglar là 'Win-Win or no deal', thì làm sao có thể thuyết phục người khác làm việc cho mình mà không cho họ biết họ có thể được lợi gì? Đặc biệt, khi nền kinh tế đang chống chèo với bão, thì việc giữ chân lại càng quan trọng, như ở các ngân hàng lớn của Mỹ, các analysts thuộc hàng "sao" có thể chạy qua các công ty quản lý quỹ hedge funds với những mức thù lao cao hơn.
Bởi vậy, tôi nghĩ sẽ phải duy trì những bonuses này ở mức có thể, và nên coi đó như một khoản chi phí cố định.

Impact Lag

Impact lag là thời gian trì trệ kéo dài từ khi bắt đầu tiến hành thực hiện các chính sách của chính phủ để giải quyết một vấn đề kinh tế đến lúc chính sách thực sự phát huy tác dụng.

Trong bối cảnh kinh tế suy giảm để bình ổn nền kinh tế, các nhà làm chính sách policymakers nên tiền hành các gói kích thích kinh tế từ lâu trước khi tỉ lệ thất nghiệp bắt đầu tăng bởi vì impact lag này.

Ở Mỹ, tôi thấy, đã chi rất nhiều tiền, cũng trước khi những công ty tập đoàn đầu tiên cắt giảm nhân lực 10%. Tuy nhiên, có vẻ cách chi tiêu là không hiệu quả vì chưa kích thích được kinh tế. Hiện tỉ lệ thất nghiệp lên đến 10%.

Ở Việt Nam, các số liệu về lao động, thất nghiệp chỉ mới bắt đầu hệ thống thu thập, và thông tin không sẵn có. Trong một bản tin trên VTV1, thì thông báo quý 3 tì lệ thất nghiệp giảm 68% so với quý 2. Tuy nhiên, ở Việt Nam vẫn kích cầu!

Thâm Hụt Ngân Sách Mỹ 2009

Chính phủ liên bang ghi nhận một con số kỷ lục về thâm hụt ngân sách $1.4 trillion trong năm tài khóa 2009, cao hơn $960 billion so với năm 2008. Tỉ lệ thâm hụt so với gross domestic product (GDP) từ 3.1% năm 2008 tăng lên 9.9% năm 2009 — cao số thâm hụt cao nhất kể từ 1945.



Với hình minh họa từ Heritage.org, thì Barack Obama có thể là tổng thống tồi tệ nhất trong lịch sử nước Mỹ ở phương diện kinh tế.

Việc thâm hụt ngân sách không phải là đề tài mới, nó đã trở thành mối lo ngại từ lâu. Thật ra, trên thế giới có ít nước có thặng dư ngân sách, song ở Mỹ thâm hụt ngày càng gia tăng. Chỉ duy nhất khi Bill Clinton cầm quyền thì ở Mỹ mới có thặng dư.


(Số liệu từ CBO)

Ở Mỹ có một quả bom nổ chậm đó là Social Security. Năm 2008, những thế hệ đầu tiên của thế hệ baby-boomers (sinh sau World War II) sẽ bắt đầu nhận khác khoản Social Security pensions, và tới năm 2011, họ sẽ gia nhập nhóm nhận Medicare. Dễ hiệu tại sao Obama đã phải cắt giảm các khoản Medicare Advantage plans. Mặc dù vậy theo báo các liên bang mà hãng Associated Press cung cấp thì con số gian lân liên quan đến Medicare là $47 billion, khoản chi sai này chiếm 12.4% ngân sách quỹ. $18.1 billion trong số gian lận này lẽ ra dành cho người nghèo.

Từ khi lên nắm quyền những việc Obama làm là chi tiền ứng cứu các tập đoàn. Việc Obama có chính sách ngoại giao ôn hòa, hay việc đoạt giải Nobel hòa bình không thể xóa bỏ sự thật là Mỹ đã, đang và sẽ tiếp tục là con nợ của thế giới. Bạn có thể xem trên U.S. National Debt Clock (http://www.brillig.com/debt_clock/), trang này theo dõi tỷ lệ nợ của Mỹ. Con số hiện tại đã là trên $12 trillion, một con số vượt mọi dự đoán.

Dễ hiểu tại sao đồng USD lại mất giá so với các đồng tiền khác.